سندروم ایمپاستر
سندروم ایمپاستر یا سندروم متقلب چیست؟
سندروم ایمپاستر (Imposter Syndrome)، اعتقاد راسخ فرد میباشد به این باور که لیاقت موفقیتهایی که به دست آورده را ندارد. حسی میباشد که باعث میشود فرد فکر کند آنقدرها که بقیه میگویند باهوش، خلاق یا بااستعداد نمیباشد. در سندروم متقلب، فرد همیشه مشکوک به این است که نکند دستاوردهایش فقط و فقط نتیجهی شانس خوبش بوده باشند، یا اینکه صرفا در زمان مناسب در جای مناسب بوده باشد و سرانجام این سندروم باعث میشود ترسی در دل فرد رخنه کند از اینکه یک روز همه بفهمند که او ریاکاری بیش نیست.
ارتباط بین سندروم متقلب و شک داشتن به تواناییهای خود، احساسات دیگری را نیز به همراه میآورد. ترس از موفقیت، ترس از شکست و خودویرانگری از جملهی آنها میباشند. موقعیتهایی که در آنها این سندروم به سراغ فرد میآید، همان موقعیتهایی هستند که در نظر دیگران نشانهی موفقیت به شمار میروند: شروع کردن کار جدید، ترفیع یا پاداش گرفتن، قبول کردن مسئولیتهای اضافه بر سازمانی چون آموزش دادن به دیگر افراد، راه اندازی کسب و کار شخصی خود و یا بچهدار شدن برای اولین بار.
وقتی به خودتان شک داشته باشید و به احساساتی که گفتیم دچار شوید، خیلی سختتر و شدیدتر از قبل تلاش خواهید کرد تا یک وقت متقلب بودنتان رو نشود. نتیجه اینکه باز هم موفقیتهای بیشتری کسب میکنید و شناختهتر میشوید و این دفعه از قبل هم بیشتر احساس ریاکار بودن به شما دست میدهد! اما اغلب اوقات اتفاق متفاوتی میافتد: سیر پیشرفتتان کندتر میشود. شروع میکنید به بازبینی و تغییر دادن اهدافتان، طوری که سادهتر و کوچکتر شوند. یک جورهایی انگار با پایین آوردن سطح هدفهایتان بخود اثبات میکنید که توانایی رسیدن به سطوح بالا را ندارید…و در نتیجه هرگز تواناییهای بالقوهتان را کاملا بالفعل نمیکنید.
تشخیص سندروم متقلب در اعضای تیم:
نه فقط افراد مبتلا به سندروم ایمپاستر بلکه تیمها و کسبوکارهایی که این افراد در آنها دخیل میباشند نیز با مشکلات بسیاری روبرو میشوند. پس اگر رهبری مجموعه یا تیمی را عهدهدار میباشید، حواستان به آن دسته از اعضای تیم که با احساس بیکفایتی دست و پنجه نرم میکنند، باشد. مطمئن باشید که ارزشش را دارد.
بعضی از نشانههایی که باید به دنبالشان بگردید، اینها میباشند:
- قبول نکردن ترفیعها، عوض کردن مسئولیتها و دوری کردن از پروژههای ریسکی بخصوص
- معذب شدن در مقابل تحسین و تمجید و زمانهایی که کسی از آنها تعریف کند
- نسبت دادن موفقیت و نتایج خوب به شانس، زمانبندی درست یا داشتن «پارتی»
- ابراز ترس از شکست یا ترس از بیکفایتی
- مقایسهی نادرست خود با دیگران
- استفاده از عباراتی که به طور ضمنی برای سرزنش خودش میباشند مانند «خودمم درست نمیفهمم ولی…» یا «شاید فقط به نظر من اینطور اومده باشه، اما…»
- دیگر علایم عزت نفس پایین